Rodzaje zapalenia stawów – czym się objawiają patologie stawów?

zapalenie stawów - patologie i rodzaje

Zapalenie stawów jest chorobą przewlekłą, która może mieć różne odmiany, jednak pojawiające się dolegliwości, jak i metody leczenia są zwykle podobne. Przede wszystkim warto wiedzieć, że objawy zapalenia stawów mogą pojawić się nie tylko u osób starszych, ale nawet u nastolatków czy dzieci. Tym ważniejsze jest odpowiednie rozpoznanie choroby – szybka diagnoza pozwoli prędko wdrożyć właściwe leczenie. Jakie są odmiany zapalenia stawów i jak wygląda ich leczenie?

Zapalenie stawów – objawy patologii stawów

Zapalenie stawów objawia się bardzo dokuczliwymi dolegliwościami, przy czym najtrudniejszy do zniesienia jest ból oraz trudności w poruszaniu. W tej chwili wyróżnia się około 100 różnych rodzajów zapalenia stawów. Niektóre z nich są jednak częstsze niż inne. Istnieją jednak pewne cechy wspólne pomiędzy nimi, to znaczy zwyrodnienie chrząstki stawowej, gdyż stan zapalny powoduje jej uszkodzenie i zniekształcenie. Charakterystyczny dla zapaleń stawów jest też obrzęk w zmienionym chorobowo miejscu oraz zaczerwienienie i ocieplenie skóry pokrywającej chorujący staw.

Spis chorób związanych z zapaleniem stawów

  1. Choroba zwyrodnieniowa stawów Osteoartroza OA
  2. Reumatoidalne zapalenie stawów RZS
  3. Spondyloartropatia
  4. Toczeń rumieniowaty
  5. Dna moczanowa
  6. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów
  7. Leczenie zapalenia stawów
  8. Tabletki i maści wspomagające proces leczenia

Osteoartroza – choroba zwyrodnieniowa stawów OA

Osteoartroza (arthrosis deformans) to choroba zwyrodnieniowa stawów, która klasyfikowana jest ze względu na miejsce występowania w ciele człowieka. I tak zwyrodnienie wielostawowe klasyfikowane jest przez ICD-10 pod numerem M15. Z kolei jeśli choroba zwyrodnieniowa dotyczy stawu biodrowego, klasyfikowana jest jako M16, stawu kolanowego M17, pierwszego stawu nadgarstkowo-śródręcznego M18.


Inne zwyrodnienia stawów opisywane są w klasyfikacji pod numerem M19, a zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa jako M47. Osteoartroza dotyka przede wszystkim osób starszych, często z nadwagą oraz powtarzających wielokrotnie te same czynności w taki sam sposób. Objawem jest ból, który najpierw pojawia się przy ruchu, a później także w stanie spoczynku. Skutkiem jest ograniczenie sprawności ruchowej chorej osoby. W leczeniu stosowana jest farmakoterapia, fizykoterapia i rehabilitacja. Jeśli ktoś ma nadwagę, konieczne jest przejście na odpowiednią dietę i zrzucenie dodatkowych kilogramów. Jeśli wszystkie metody działania nie przyniosą pozytywnych rezultatów, konieczne jest leczenie operacyjne.

Reumatoidalne zapalenie stawów – RZS

Reumatoidalne zapalenie stawów (w klasyfikacji ICD-10 pod numerem M05) jest chorobą reumatyczną o charakterze zapalnym i przewlekłym. To choroba układowa tkanki łącznej, która może dotyczyć różnych stawów – najczęściej chodzi o zapalenie stawów kręgosłupa, zapalenie stawów dłoni oraz zapalenie stawów stopowych. RZS prowadzi do stopniowego upośledzenia funkcji chorych stawów, co kończy się niepełnosprawnością osoby chorej, a także prowadzi do jej przedwczesnej śmierci.


Pierwsze objawy RZS są dość nietypowe – może pojawić się znużenie, pocenie, spadek wagi, a nawet lekko podwyższona temperatura. Później w chorym stawie pojawia się ból, obrzęk, zaczerwienienie oraz ograniczenie ruchomości. Charakterystyczny objaw to także pojawienie się guzków reumatoidalnych.

Spondyloartropatie zapalne

Spondyloartropatie zapalne to grupa chorób, w przebiegu których dochodzi do zapalenia stawów kręgosłupa oraz stawów obwodowych, w kończynach. Chorobę dzieli się na osiową oraz obwodową.


Wśród chorób, które można zaliczyć do spondyloartropatii zapalnych, są:

  • zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa – inaczej nazywane chorobą Bechterewa. Choroba powoduje silny ból, a także sztywność kręgosłupa, przy czym różne osoby atakuje z różną siłą. Przyczyny nie są do końca poznane, ale głównie związane są z genetyką. Na ZZSK częściej chorują mężczyźni.
  • łuszczycowe zapalenie stawów – w tym wypadku zapalenie i łuszczyca skóry występują w tym samym momencie, zajmując różne partie ciała. Choroba zwykle ma lekki przebieg, jednak może wystąpić również jej wersja ciężka, prowadząca do niepełnosprawności. Często jest to zapalenie stawów związane z infekcją, która staje się dodatkowym bodźcem do rozwoju choroby przy skłonnościach genetycznych, jakie posiada dana osoba. Pojawia się ból, sztywność, obrzęk, zapalenie przyczepów ścięgnistych, a także (choć rzadko) deformacje stawów.
  • reaktywne zapalenie stawów – choroba stawów, związana z przebytą wcześniej infekcją. Przy niektórych infekcjach zdarzają się niestety takie powikłania – najczęściej wówczas, gdy choroba dotyczyła układu pokarmowego lub układu płciowego. Jeśli chodzi o takie bakteryjne zapalenie stawów, objawy to zapalenie jednego lub kilku stawów, a do tego pęcherzyki czy plamki na narządach płciowych, wysypki na dłoniach, afty w jamie ustnej, złe samopoczucie, osłabienie, problemy ze wzrokiem.
  • zapalenie stawów towarzyszące zapaleniom jelit – dokładna przyczyna rozwoju tej choroby nie jest znana. Najprawdopodobniej reakcja układu odpornościowego przy chorobie jelit wpływa na stan stawów. Choroba może przybrać postać obwodową lub osiową.

Toczeń rumieniowaty układowy

W klasyfikacji ICD-10 toczeń rumieniowaty układowy zapisany jest na pozycji M32. Jest to choroba autoimmunologiczna, o nie do końca poznanych przyczynach. Wiąże się z pewnymi zaburzeniami układu odpornościowego, co prowadzi do pojawienia się procesu zapalnego w wielu tkankach. Na chorobę zapada zdecydowanie więcej kobiet niż mężczyzn, przy czym nasilenie objawów może być bardzo zróżnicowane. Prócz zmian w nerkach, charakterystycznego rumienia na twarzy, owrzodzeń w jamie ustnej, zaburzeń immunologicznych i zmian w układzie nerwowym, toczeń wywołuje zapalenie stawów, przy czym dotyczy to co najmniej 2 stawów.


Artretyzm – dna moczanowa

Artretyzm, czy też podagra, to choroba zapalna stawów, wywołana przez zgromadzenie się w organizmie nadmiernej ilości kwasu moczowego. W związku z tym jest to też choroba nerek, nazywana również dną moczanową. Wyróżnia się artretyzm pierwotny oraz wtórny. Ten pierwszy związany jest z kwestiami genetycznymi, zaś drugi wynika z pewnych innych chorób, na jakie cierpi dana osoba. Zwiększenie stężenia kwasu moczowego nie u każdej osoby prowadzi do rozwoju dny moczanowej – szacuje się, że zjawisko to występuje u co 5 osoby chorej. Ryzyko zwiększa spożywanie alkoholu, cukrzyca, otyłość czy nadwaga, niewydolność nerek, problemy z układem krążenia, a także zwiększona ilość puryn w diecie.


Charakterystyczne objawy artretyzmu to ból, który zwykle pojawia się w nocy lub nad ranem, a także zaczerwienienie i obrzęk w okolicy konkretnych stawów – łokciowego, kciuka, palucha u stopy, kolana itp. W tym wypadku ważne jest nie tylko szybkie podjęcie leczenia, ale i ogólna zmiana trybu życia.

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS) to przewlekła choroba, występująca u dzieci i u nastolatków przed ukończeniem 16 roku życia. To choroba autoimmunologiczna, której przyczyny nie są do końca poznane. Najprawdopodobniej w grę wchodzą czynniki genetyczne i środowiskowe (między innymi stres czy przebyte infekcje). Pierwsze obawy nie są zbyt charakterystyczne – dziecko może być mało ruchliwe, może pojawić się gorączka czy trudności z poruszaniem. Z czasem dochodzi do właściwego procesu zapalnego – obrzęku i dolegliwości bólowych. Warto wiedzieć, że choroba ta atakuje nie tylko stawy, ale i narządy wewnętrzne, dlatego tak ważne jest jej szybie rozpoznanie. W klasyfikacji ICD-10 młodzieńcze zapalenie stawów posiada numer M08.


Zapalenie stawów – leczenie domowe

Gdy u kogoś pojawiło się zapalenie stawów, leczenie powinno zostać wdrożone możliwie jak najszybciej – nim dojdzie do daleko posuniętych zmian. Szczególne znaczenie ma jednak nie tylko diagnostyka, ale i samo uświadomienie sobie skali problemu i faktu, że zapalenie stawów u dzieci także nie jest czymś szczególnym w medycynie i może wystąpić. Nie jest to tylko choroba osób starszych! Ważny jest kontakt z lekarzem i rozpoczęcie leczenia specjalistycznymi lekami, ale leczenie domowe także jest istotne. Posiada funkcję wspomagającą, przyczyniając się do osłabienia bólu i zmniejszenia przykrych dolegliwości. Co jest ważne, gdy pojawiło się zapalenie stawów? Dieta, zrzucenie nadmiaru kilogramów, które obciążają stawy, robienie ciepłych okładów zmniejszających ból, a także wykonywanie ćwiczeń, które pozwolą rozruszać stawy i utrzymać lepszą kondycję.

Zapalenie stawów – leki specjalistyczne

Profesjonalne leki na zapalenie stawów uzależnione są od tego, z jaką chorobą wiąże się stan zapalny. Przeważnie jednak są to niesteroidowe leki przeciwzapalne, glikokortykosteroidy oraz leki przeciwbólowe, zażywane doustnie lub dostępne w formie żelu, do stosowania miejscowo na bolący obszar ciała.

  • Jeśli chodzi o żel do wcierania w skórę, świetne opinie posiada Harpagon Forte Max, o właściwościach przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Znakomicie poradzi sobie ze złagodzeniem dolegliwości bólowych, a przy tym wzmacnia strukturę kości, mięśni i stawów. Jest delikatny dla skóry i działa nie tylko na objawy, ale i na przyczyny bólu.
  • Sprawdzi się choćby Nurofen Express Forte, będący niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym, przeznaczonym do krótkotrwałego leczenia bólu.
  • W aptekach dostępny jest Artresan, zawierający glukozaminę, MSM oraz zestaw składników roślinnych i mineralnych.
  • Dość popularnym produktem jest Pharmovit Stawy/Kości/Mięśnie, zawierający kolagen typu II, glukozaminę, chondroitynę, MSM oraz kompleks witamin.
  • Inny suplement diety to Mobixan na stawy, zawierający kwas hialuronowy, polisacharydy, kolagen oraz witaminę C.

Bibliografia

  1. Kontny, E.; Nowe aspekty patogenezy spondyloartropatii zapalnych. Część I–uwarunkowania genetyczne, rola cząsteczek HLA-B27.; Reumatologia 52 (2014): 105-111.
  2. Cieślak, Dorota, and Paweł Hrycaj.; Od apoptozy do autoimmunizacji–nowe spojrzenie na patogenezę tocznia rumieniowatego układowego.; Reumatologia 45 (2007): 382-385.
  3. Romicka, Anna M.; Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów.; Przewodnik Lekarza/Guide for GPs 4.12 (2001): 35-38.
  4. Szechiński, Jacek, and Jerzy Świerkot.; Reaktywne zapalenia stawów-problemy diagnostyczne i terapeutyczne.; Przewodnik Lekarza/Guide for GPs 6.6 (2003): 74-83.
  5. Tłustochowicz, Witold, et al. ; Stanowisko Zespołu Ekspertów Konsultanta Krajowego ds. Reumatologii w sprawie diagnostyki i terapii reumatoidalnego zapalenia stawów.; Reumatologia 46.3 (2008): 111-114.
  6. Głuszko, Piotr. ;Osteoartroza–choroba zwyrodnieniowa stawów.; Przewodnik Lekarza 5.6 (2007): 20-25.