Reumatyzm tkanek miękkich – objawy i leczenie stanów zapalnych

Czym jest reumatyzm tkanek miękkich?

Reumatyzm jest ogólnym określeniem pewnej grupy schorzeń, dotyczących tkanki łącznej – w tym zwłaszcza stawów. Nie jest to jednak określenie żadnej konkretnej choroby, a różnych jednostek chorobowych – w tym również choroby tkanek miękkich. Określeniem tym opisuje się regionalne zespoły bólowe, albo zmiany pozastawowe, które obejmują obszar mięśni, ich ścięgniste przyczepy, ścięgna, więzadła, pochewki, kaletki maziowe oraz torebki stawowe. Reumatyzm tkanek miękkich może dotknąć osoby w różnym wieku, chociaż im człowiek jest starszy, tym bardziej rośnie ryzyko jego wystąpienia. Co warto wiedzieć o tym schorzeniu, jego objawach i metodach leczenia?


Menu:

Reumatyzm tkanek miękkich – opis schorzenia

Reumatyzm tkanek miękkich wywołuje przeróżne bóle, które częściej zdarzają się u osób starszych, jednak mogą dotyczyć także ludzi w wieku średnim czy nawet ludzi młodych. Zmiany pozastawowe mogą bowiem wynikać z nadmiernego napięcia mięśni i wynikających z tego wad postawy czy przeciążeń, ale także z powtarzanych naprężeń – na przykład podczas pracy czy uprawiania sportu. Zapalenie tkanek miękkich i związane z tym objawy bólowe mogą przyjmować następującą formę:

  • zespół cieśni kanału nadgarstka
  • zespół “zatrzaskującego palca”
  • zapalenie kaletki przedrzepkowej stawu kolanowego i kaletki gęsiej stopki stawu kolanowego
  • zespół de Quervaina
  • zespół nadkłykcia bocznego i przyśrodkowego
  • fibromialgia
  • zespół mięśnia nadgrzebieniowego
  • zespół krętarzowy większy
  • zapalenie kaletki maziowej mięśnia półbłoniastego i mięśnia brzuchatego łydki
  • zapalenie ścięgna Achillesa
  • zespół bolesnego barku
  • zapalenie ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia
  • zapalenie kaletki podbarkowo-podnaramiennej.


Reumatyzm tkanek miękkich – przyczyny

Zapalenie tkanki miękkiej może mieć różne przyczyny. Jednak najczęściej chodzi o przeciążenia, nadwyrężenia, powtarzanie ciągle tych samych ruchów, co powoduje mikrourazy. Przyczyną może być też dźwiganie ciężkich przedmiotów oraz bezpośredni uraz jakiegoś miejsca w ciele. Jeśli jednak chodzi właśnie o przeciążenia czy powtarzające się, wielokrotne wykonywanie tych samych ruchów i czynności, rodzaj ruchu wpływa na obszar bólowy. Na przykład zespół de Quervaina to zapalenie wspólnej pochewki ścięgnistej mięśni odwodziciela długiego i prostownika krótkiego kciuka, najczęściej na skutek powtarzania ruchu zginania i prostowania nadgarstka i ruchu skręcania. Z kolei zespół cieśni kanału nadgarstka występuje w opuszkach palców 1-3 oraz na promieniowej powierzchni 4 palca. Może być to skutek urazu czy anomalii rozwojowych, ale także przeciążenia na przykład w wyniku pracy przy komputerze.

Reumatyzm tkanek miękkich – objawy

Reumatyzm tkanek miękkich powoduje przede wszystkim objawy bólowe. Ich umiejscowienie uzależnione jest od obszaru dotkniętego schorzeniem. Na przykład zapalenie tkanek miękkich kończyny górnej może wywołać zespół nadkłykcia bocznego – najczęściej spotykany, jeśli chodzi o kończynę górną i spowodowany zapaleniem przyczepów ścięgien mięśni prostowników nadgarstka do nadkłykcia bocznego kości ramiennej. Dolegliwości te są nazywane popularnie łokciem tenisisty i obejmują ogólny ból nadkłykcia bocznego, który nasila się przy zaciskaniu dłoni, a także powoduje osłabienie siły uchwytu. Z kolei zapalenie tkanek miękkich w nodze najczęściej przybiera postać zapalenia ścięgna piętowego (Achillesa), objawiający się silnym bólem za stawem skokowym, utrudniającym poruszanie się. Bardzo często występuje także wówczas obrzęk pięty, charakterystyczne trzeszczenie przy napinaniu ścięgna, a nawet jego zerwanie.


Reumatyzm tkanek miękkich – leczenie i profilaktyka

Jeśli chodzi o zapalenie tkanek miękkich, objawy decydują o postawieniu właściwej diagnozy i podjęciu odpowiedniego leczenia. Reumatyzm ogólnie rozpoznawany jest na podstawie badań z krwi wskazujących na anemię i obniżoną liczbę białych krwinek. Również na wysoki poziom OB oraz wysokie stężenie białka ostrej fazy. Przeprowadza się też badanie fizykalne, badanie USG czy RTG, które potwierdzają lub nie reumatyzm tkanek miękkich. Jakie badania jeszcze można wykonać? Na przykład badanie MRI, EMG czy TK. Postawienie właściwej diagnozy pozwala wdrożyć odpowiednie leczenie. Jak ono może wyglądać?

  • fizjoterapia – czyli rehabilitacja ruchowa, mająca na celu przywrócenie sprawności w danym miejscu i zapobieganie dalszemu postępowaniu dolegliwości. Można także zgłosić się na takie zabiegi jak krioterapia, terapuls, jonoforeza, laseroterapia, ultradźwięki czy hydroterapia. Przyda się również na pewno masaż leczniczy czy trening funkcjonalny. Choć w niektórych sytuacjach (na przykład przy łokciu golfisty) trzeba bardzo uważać, by nie doszło do przeciążeń.
  • leki analgetyczne i NLPZ oraz miejscowe wstrzyknięcia GKS – analgetyki mają na celu zniesienie bólu (analgezję). Pod terminem NLPZ kryją się niesteroidowe leki przeciwzapalne. W przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów stosuje się przede wszystkim NLPZ III generacji. Z kolei GKS to glikokortykosteroidy. Sprawdzą się zresztą i inne środki zmniejszające ból, jak żel Harpagon Forte Max. Jest to żel eliminujący stan zapalny stawów, a także wzmacniający strukturę kości, mięśni i stawów. Jego działania dba by nie dochodziło do powstawania nowych urazów czy przeciążeń. To produkt pełen aktywnych składników, a jednocześnie delikatny dla skóry.
  • leczenie chirurgiczne – czasami nie da się uzyskać poprawy bez przeprowadzenia odpowiedniej operacji, na przykład przez usunięcie zapalnie zmienionej kaletki krętarzowej w zespole krętarzowym większym.

reumatyzm rehabilitacja
Jeśli kogoś dopadł reumatyzm tkanek miękkich, dieta także potrafi pomóc. Odkryto bowiem, że zmniejsza objawy, gdy zostanie dobrze dobrana, a zaostrza je, jeśli menu nie jest odpowiednie. Stany zapalne potrafi zmniejszyć dieta bogata w wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, witaminę C, beta-karoten, witaminę A, cynk, żelazo i selen. Warto przejść na dietę jarską i zmienić styl życia – więcej się ruszać, ale nie uprawiać wycieńczających sportów, tylko gimnastykę leczniczą.

Bibliografia

  1. Samborski, W.; Reumatyzm tkanek miękkich.[W:] Zimmerman-Górska I, red.; Reumatologia kliniczna. Wyd. I. Warszawa: PZWL (2008): 957-968.
  2. Zimmermann-Górska, Irena, and P. Z. W. L.; Wydawnictwo Lekarskie eds. Reumatologia kliniczna.; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008.
  3. Samborski, Włodzimierz, and Irena Ponikowska.; Rheumatic diseases–medical standards in health resort therapy.; Balneologia Polska (2005).
  4. Zawirski, Piotr, Maria Rell-Bakalarska, and Jan K. Łącki.; Współczesne metody diagnostyki obrazowej osteoporozy w chorobach reumatycznych.; Reumatologia 46.2 (2008): 80-83.
  5. Samborski, Włodzimierz.; Terapia zespołów bólowych z grupy reumatyzmu tkanek miękkich.; Przew. Lekarza: 51-4.