Ból barku i stawu barkowego – przyczyny i leczenie obręczy barkowej

Ból stawu barkowego jest niestety dość powszechny, a jego przyczyn może być wiele. Bark, a dokładniej staw barkowy, łączy kończynę górną z tułowiem. Jest to niezwykle ważny element w ciele, pozwalający sprawnie posługiwać się rękami. Czy wiedziałeś, że ze wszystkich stawów w organizmie człowieka, to właśnie staw barkowy wykazuje się największą ruchomością, ale w efekcie tego zdarzają się często jego kontuzje i przeciążenia. Nie trudno więc o jego kontuzje lub chwilowe niedyspozycje. Bolące barki bardzo utrudniają normalne, codzienne funkcjonowanie, dlatego warto dowiedzieć się więcej o przyczynach bólu oraz poznać sposoby na jego pozbycie się!

Menu:

1. Budowa stawu barkowego i ból barku w klasyfikacji medycznej
2. Przyczyny bólu w barku i choroby okolicznych stawów
3. Leczenie bólu barku i stawu barkowego
4. Maść na ból barku – propozycja czym smarować bolące stawy
5. Domowe sposoby na bóle w stawach barkowych
6. Ćwiczenia na bolący bark
7. Do jakiego specjalisty udać się, kiedy odczuwamy problemy ze stawami barkowymi?
8. Podsumowanie

Ból barku – opis i charakterystyka

Jeśli chodzi o staw barkowy, anatomia tego obszaru jest dość prosta, co ułatwia wykonywanie nawet skomplikowanych ruchów. Staw barkowy tworzy obojczyk, wyrostek barkowy, łopatka, kość ramienna oraz torebka stawu. Budowa stawu barkowego sprawia, że ruchy stawu mogą być wykonywane w 3 płaszczyznach:

• zgięcie i prostowanie,
• przywodzenie i odwodzenie,
• ruchy obrotowe.

Jeśli chodzi o ból barku, icd 10 klasyfikuje tę chorobę pod numerem M75. Pod numerem S49 znajdziemy z kolei inne i nieokreślone urazy barku i ramienia, a M25.5 wskazuje na ból stawu. Budowa barku sprawia, że staw ten może zachowywać się jak staw kulisty, a do tego człowiek może poruszać łopatką. W związku z tym staw barkowy posiada największy zakres ruchów, spośród wszystkich stawów, jakie posiadamy w ciele. Decyduje to jednak i o tym, że obręcz barkowa może ulegać różnym kontuzjom i urazom. Ból w barku pojawia się albo na skutek choroby stawu, albo przeciążenia mięśnia czy jakiegoś wypadku.

Ból barku – przyczyny i choroby stawów barkowych

Bolące stawy barkowe mogą bardzo utrudnić codzienne funkcjonowanie, ponieważ rękami wykonujemy mnóstwo czynności. Ból w stawie barkowym może być spowodowany właśnie takimi przeciążeniami – na przykład na skutek noszenia ciężkich rzeczy. Naciągnięty bark powinien jednak po pewnym czasie przestać boleć, a zatem przewlekły ból barku powinien być sygnałem do wizyty u lekarza. Może bowiem wskazywać na jakąś chorobę. Jakie znamy choroby barku i na co wskazuje ból lewego barku czy ból prawego barku? Jeśli chodzi o ból barku, przyczyny mogą być następujące:

• uraz obręczy barkowej – mogą to być urazy mechaniczne, uderzenia czy wynik przeciążeń. Na ich skutek może pojawić się zapalenie splotu barkowego, objawiające się dużym bólem.
• kontuzja barku – ból w lewym barku czy w prawym barku może wskazywać na skręcenie barku. To bardzo częsty uraz u sportowców oraz osób aktywnych fizycznie. Skręcenie stawu barkowego objawia się ostrym bólem i kłopotami z poruszaniem ręką. Do tego może dochodzić opuchlizna, krwiak oraz zniekształcenie stawu barkowego.
• uszkodzenie stożka rotatorów barku – to jedna z najczęstszych przypadłości, pojawiająca się w stawie barkowym. Uszkodzenie czy zapalenie stożka rotatorów może być wynikiem zmian zwyrodnieniowych ścięgien oraz mięśni. Może to być również wynik przeciążenia, na skutek wykonywania stale podobnych czynności, na przykład przy grze w tenisa czy pracy przy malowaniu sufitów.
• zespół bolesnego barku (PHS barku) – według klasyfikacji ICD 10 może za niego odpowiadać między innymi zapalenie zarostowe torebki stawu ramiennego (M75.0), zespół wybitego barku (M75.4), czy też zapalenie kaletek maziowych stawu ramiennego (M75.5). ZBB znany jest również jako choroba Duplaya i może być powikłaniem po urazie, skutkiem przeciążenia, albo efektem wad postawy, dny moczanowej czy przebytego udaru mózgu. Zespół bólowy barku odznacza się bólem, obrzękiem, ograniczeniem ruchomości kończyny oraz nadmiernym napięciem mięśni.
• wybity bark – ból barku przy podnoszeniu ręki może wskazywać na wybicie barku. Objawy to ból, obrzęk, opuchlizna, a także ograniczenie ruchomości. Zwichnięcie barku (bo tym jest właśnie jego wybicie) może być spowodowane upadkiem lub silnym uderzeniem. Zwichnięcie stawu barkowego sprawia, że konieczne jest jego nastawianie, co może się odbyć szybko, bez znieczulenia, w znieczuleniu ogólnym lub operacyjnie – wszystko zależy od konkretnego przypadku i odporności na ból pacjenta. Istnieje też nawykowe zwichnięcie barku, nawracające nawet po błahych urazach, co często wiąże się z koniecznością operacyjnej stabilizacji stawu.
• rwa barkowa – objawy to ostry ból, zlokalizowany w okolicy barku. Konkretnie to ból barku i szyi, ponieważ promieniuje do kręgosłupa szyjnego. Rwa kulszowa barku może dotknąć zarówno osoby, które w pracy wiele godzin spędzają w jednej pozycji, przy komputerze, jak i tych, którzy są bardzo aktywni fizycznie i może dojść u nich do przeciążenia.
• ciasnota podbarkowa – najczęściej pojawia się na skutek stanu zapalnego kaletki, albo pojawienia się wyrośli kostnych. Zespół ciasnoty podbarkowej objawia się silnym bólem w ramieniu, przy próbach wykonywania ruchu odwodzenia. Cieśń podbarkowa powoduje też ból (choć o nieco mniejszym nasileniu), gdy wykonuje się proste czynności, ze skierowaniem ramienia w dół.
• zamrożony bark – objawia się uczuciem zesztywnienia barku. Bark zamrożony bardzo utrudnia codzienne funkcjonowanie, a wynika ze stanu zapalnego tkanek otaczających staw. Powodem dolegliwości może być więc zapalenie torebki stawowej barku, albo uszkodzenie stożka rotatorów. Możliwe jednak, że usztywnienie barku ma inną przyczynę – na przykład zawał serca.
• niestabilność barku – może pojawić się u osób, które przeszły już poważny uraz, na przykład z całą siłą upadając na bark. Niestabilność stawu barkowego może wynikać z zerwania połączeń między obojczykiem a łopatką. Pojawia się wówczas ból barku z przodu, którego intensywność uzależniona jest od stopnia uszkodzenia barku.
• choroby stawów – jeśli chodzi o ból stawu barkowego, przyczyny mogą być związane z toczącymi się w jego obrębie chorobami. Może to być RZS (reumatoidalne zapalenie stawów), łuszczycowe zapalenie stawów, albo płyn wewnątrz stawów. Ból może też wynikać z zapalenia kaletek maziowych barku.
• zapalenie barku – bolący bark przy podnoszeniu ręki oraz ból ręki i barku w czasie wykonywania rutynowych czynności może wynikać z pojawienia się stanu zapalnego. Zapalenie stawu barkowego może wywołać również ból barku w nocy i po nocy, po spaniu. Jak długo trwa taki ból? Wszystko uzależnione jest od jego konkretnej przyczyny, a może nią być RZS, artretyzm czy łuszczycowe zapalenie stawów.
• wady postawy – nie tylko uraz barku może przyczynić się do wystąpienia bólu. Ból szyi i barku po prawej stronie oraz ból szyi i barku z lewej strony mogą wiązać się z wadą postawy, problemami z kręgosłupem i na przykład asymetrią stawów barkowych.
• złamanie barku – najczęściej dochodzi do niego po wypadku. Pojawia się ból przy oddychaniu, zniekształcenie stawu barkowego, opuchlizna, krwiak. Najczęściej chodzi o złamanie kości ramiennej z przemieszczeniem barku. Ból w prawym barku czy lewym u osób starszych i dzieci najczęściej występuje wówczas razem z opuchlizną, z uwagi na fakt, że doszło do złamania części bliższej czy dalszej kości. Zniekształcenie prawego czy lewego ramienia wiąże się zaś najczęściej ze złamaniem w części środkowej kości (trzon).

Leczenie bólu barku i stawu barkowego

Ból barku i ramienia może przydarzyć się każdemu, na przykład w efekcie noszenia ciężkich rzeczy. Nie zawsze jest to powód do wizyty u lekarza, ponieważ ból może samoistnie minąć – tym szybciej zaś, jeśli osoba cierpiąca będzie zażywać odpowiednie leki przeciwbólowe, albo wykonywać ćwiczenia (gdy staw trzeba rozruszać). Ból w barkach można leczyć domowymi metodami, a także wspomagać nimi leczenie specjalistyczne. Niewielkie uszkodzenie barku, czyli stłuczenie czy uraz powodujący obrzęk, ale bez przemieszczenia, również można wyleczyć samemu. Jeśli uszkodzony został staw barkowy, leczenie może być objawowe. To znaczy, że trzeba robić wszystko, by pozbyć się opuchlizny, krwiaka czy siniaka, które także mogą wystąpić.

Maść na ból barku – czym smarować bolący staw?

Leki na ból barku mogą być tradycyjne, przeciwbólowe w formie tabletek, albo też może to być jakaś maść na bolący bark. Jeśli porównać ze sobą maść na ból barku i tabletki przeciwbólowe na bark, pierwszy produkt jest zdecydowanie lepszym wyborem. Działa bowiem bezpośrednio na bolące miejsce, przynosząc szybką ulgę w dolegliwościach. W dodatku taka maść na ból stawu barkowego wzmacnia tkanki, przeciwdziałając pojawieniu się podobnych urazów w przyszłości. Stawy, kości i mięśnie stają się z czasem odporniejsze.

Co na ból barku będzie najlepsze? Można zastosować leki przeciwzapalne na bark. Wśród maści warto wymienić:

Najlepsza maść na ból barku i stawu barkowego	Zalety i plusy stosowania	Wady i minusy stosowania
1. Harpagon Forte Max - najlepszy środek, gdy pojawia się ból stawów barkowych. Zawiera idealne połączenie wyciągu z korzenia czarciego pazura i innych, aktywnych składników, które nie tylko działają przeciwbólowo i przeciwzapalnie, ale także wzmacniają stawy.	bezpieczny, naturalny skład, dobrze się przyswaja, likwiduje obrzęki i siniaki, łagodzi ból.	dostępny niemal wyłącznie na stronie dystrybutora. producent zaleca, aby podczas stosowania maści postarać się nie nadwyrężać barku, jednak w razie nie przestrzegania tego punktu kurację należy przedłużyć o 5-7 dni.
2. Traumeel Heel - maść o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i przeciwobrzękowym. To jedna z niewielu maści, którą można stosować nawet na otwarte rany.	hamuje niewielkie krwawienia, ułatwia gojenie się ran.	nie można jej stosować na duże powierzchnie ciała.
3. Voltaren Max - to lek przeciwbólowy o działaniu przeciwzapalnym i przeciwobrzękowym. Zbity bark czy obrzęk barku są wskazaniami do stosowania tego żelu, podobnie jak łagodne postacie choroby zwyrodnieniowej stawów.	skutecznie łagodzi ból, dobrze się wchłania.	nie mogą go stosować kobiety w ostatnim trymestrze ciąży i osoby nadwrażliwe na składniki preparatu, żelu nie mogą stosować dzieci oraz młodzież przed 14 rokiem życia.
4. Maść Końska chłodząca - może szybko zlikwidować ból barków, związanych na przykład z przeciążeniem czy upadkiem. Maść przyjemnie chłodzi, neutralizując obrzęki.	polecany po długotrwałym wysiłku fizycznym, środek wyprodukowany z naturalnych surowców, według sprawdzonej receptury, posiada przyjemny, mentolowy zapach, bardzo dobry środek prewencyjny.	reakcja skóry na preparat zależy od jej wrażliwości (przy wrażliwej skórze może wywołać podrażnienie), nie można jej stosować na dużym obszarze skóry.

Maści są zdecydowanie dużo lepsze od tabletek przeciwbólowych. Tabletki wpływają ogólnie na organizm, więc cechuje je przez to także inwazyjność na żołądek oraz tuszowanie objawów. Jeśli pojawia się ból barku, leczenie powinno być raczej skoncentrowane w miejscu występowania bólu i innych dolegliwości. Choroby, stłuczenie barku czy ból po upadku mogą wpływać na ogólną formę organizmu, dlatego warto możliwie jak najszybciej działać, aby pozbyć się dolegliwości.

Ból barku – domowe sposoby i leczenie naturalne stawu barkowego

Bolący bark można leczyć również domowymi metodami. To wskazane w sytuacji, gdy ból nie jest szczególnie duży i ostry, a doszło na przykład do przeciążenia stawu czy jego stłuczenia. Jeśli chodzi o bolący bark, domowe sposoby są w stanie złagodzić ból oraz stan zapalny. Z jakich metod warto skorzystać?

• lodowe okłady na bark – zimno złagodzi ból, a jeśli okład zostanie nałożony na stłuczone miejsce, zapobiegnie powiększaniu krwiaka czy siniaka. Zalecane są okłady zimno/ciepło, to znaczy chłodne po stłuczeniu, a ciepłe, gdy ból jest pochodzenia chorobowego.
• masaż barków – pozwoli zmniejszyć napięcie mięśniowe, ponieważ działa rozluźniająco. Najlepiej jeśli masaż barku zostanie fachowo wykonany, jednak nie jest to konieczne. Można spróbować wykonać taki masaż samodzielnie.
• zaprzestanie wykonywania danego ruchu – metoda zalecana u osób, które wykonują wciąż te same ruchy, na przykład w pracy lub zawodowo uprawiając sport. Oszczędzanie barku przez jakiś czas przyniesie ulgę.
• domowe sposoby na zamrożony bark – pomoże dieta, bogata w oliwę z oliwek i czarny sezam. Ulgę przyniosą też okłady z oleju gorczycowego połączonego z czosnkiem.
• preparaty do smarowania – ulgę na pewno przyniosą maści i żele o działaniu przeciwbólowym oraz przeciwzapalnym. Warto sięgnąć zwłaszcza po Harpagon Forte Max, ale też Traumeel Heel, Voltaren Max czy Maść końską chłodzącą.
• kinesiotaping – metoda wykorzystująca plastry do skutecznej walki z bólem. Sposób ten jest znany już od lat 70′ XX wieku, jednak żeby zastosować plastry na ból barku należy najpierw udać się do lekarza, żeby pokazał jak odpowiednio z nich korzystać.

Ćwiczenia na bolący bark i zespół bolesnego barku

Gdy pojawi się ból barku, ćwiczenia również mogą przynieść ulgę. Należy je jednak wykonywać regularnie i w odpowiedni sposób – inaczej można jedynie pogorszyć swój stan. Wykonywanie ćwiczeń pozwala polepszyć ruchomość stawu. Bardzo ważna jest jednak odpowiednia rozgrzewka, pozwalająca rozgrzać ciało – bez niej może dojść do ponownego urazu. Nie tylko wtedy, gdy już pojawi się zespół bolesnego barku ćwiczenia w domu mogą przynieść ulgę. Warto je wykonywać również prewencyjnie. Jakie ćwiczenia na staw barkowy są najlepsze?

• unoszenia hantli – znakomite ćwiczenia na ból barku to te wykorzystujące hantle. Warto ćwiczyć nawet prewencyjnie, ponieważ brak ruchu prowadzi do przykurczu, przemieniającego się w tak zwany zamrożony staw. Z hantlami można też wykonywać ćwiczenia na zamrożony bark, by rozruszać staw. Wyciągamy przed siebie ręce z hantlami, a następnie podciągamy je pod brodę i opuszczamy. Warto wykonać całą serię 10 ćwiczeń, jednak przy dużym bólu można zmniejszyć liczbę powtórzeń.
• wzruszanie ramionami – stajemy w pozycji wyprostowanej, z rękami ułożonymi wzdłuż ciała. Następnie powoli unosimy barki i staramy się wytrzymać w tej pozycji kilka sekund. Kolejny ruch to ściągnięcie łopatek, by barki poruszyły się do tyłu. Po kolejnych kilku sekundach wracamy do pierwszej pozycji i powtarzamy ćwiczenie 10 razy.
• rozciąganie ramion – świetne ćwiczenia na bolący bark możemy wykonywać przy drzwiach, na przykład opierając dłonie na futrynie, nieco powyżej głowy i wychylając się do przodu, aż poczujemy lekkie uczucie rozciągania. W tej pozycji trzeba wytrzymać 15 sekund, a następnie powrócić do pozycji wyjściowej i powtórzyć ćwiczenie jeszcze 3 razy.

Jaki lekarz pomoże w przypadku bólu barku?

Jeśli pojawił się ból barku, jaki lekarz może pomóc i kiedy? Gdy bark boli na skutek urazu mechanicznego, odpowiedni lekarz, do którego trzeba się zgłosić, to ortopeda. W przypadku bólu, który nie pochodzi od urazu, należy zaś zgłosić się do lekarza reumatologa, ponieważ najprawdopodobniej u pacjenta rozwija się jakaś choroba stawów. Gdy już wiemy co nam dolega, bardzo pomóc może również specjalista rehabilitacji medycznej. Rehabilitacja – prowadzona pod jego okiem – pomoże rozruszać staw oraz zmniejszyć ból. Oczywiście, by ustalić przyczynę bólu, konieczne będzie badanie stawu barkowego.

• USG barku pozwoli ustalić zakres uszkodzeń pourazowych. Dlatego właśnie USG stawu barkowego jest jednym z podstawowych badań. Tomografia barku pozwoli ocenić stan tkanek miękkich oraz struktur kostnych.
• Przyda się również RTG stawu barkowego (rentgen), który jest wykonywany jako pierwszy. Łatwo wychwycić na nim złamania, zwichnięcia czy zmiany struktur stawowych.
• MRI (rezonans magnetyczny barku) ukazuje zarówno struktury kostne, jak i tkanki miękkie w stawie. Rezonans barku to nieinwazyjna metoda, pomagająca zaplanować na przykład przebieg operacji.
• Na ocenę wnętrza stawu barkowego pozwala artroskopia barku. Jest to zabieg medyczny, polegający na wprowadzeniu do stawu endoskopu, przez niewielkie nacięcie. Artroskopia stawu barkowego nie jest bardzo inwazyjnym zabiegiem i pozwala na szybki powrót do codziennych czynności, a doskonale pokazuje wnętrze stawu.
• Przyda się również badanie przewodnictwa nerwowego (EMG) sprawdzające ewentualne uszkodzenia nerwów obwodowych i pozwalające zdiagnozować między innymi rwę barkową.

Jakie leczenie może zalecić specjalista?

Czasami urazy są jednak na tyle poważne, że konieczna jest wizyta u specjalisty. Jeśli ból jest spowodowany uszkodzeniem mechanicznym, konieczna jest wizyta u ortopedy. Jeśli zaś ból łączy się z opuchlizną, osłabieniem i sztywnością, a nie doszło do żadnego urazu, należy udać się do reumatologa. Trzeba także wdrożyć bardziej fachowe leczenie, wspomagając je tylko maściami, żelami czy tabletkami. Jakie są profesjonalne metody leczenia bólu w stawie barkowym?

• fizjoterapia barku – rehabilitacja, mająca na celu przywrócenie sprawności stawu. W przypadku poważniejszych schorzeń polecana jest również kinezyterapia, czyli gimnastyka lecznicza (leczenie ruchem).
• usztywniacz na bark – to odciążający stabilizator barku, polecany gdy konieczne jest jego unieruchomienie, na przykład po przebytej operacji.
• orteza na bark – rodzaj usztywniacza na bark, wykorzystywany w rehabilitacji kontuzji fizycznych, jak i leczenia zmian chorobowych. Orteza barku to urządzenie ortopedyczne, które może być sztywne, półsztywne i miękkie. Wyróżnia się także wersje kompresyjne, stabilizujące, kompensacyjne i korekcyjne. Bardzo popularna jest kamizelka stawu barkowego typu Dessault, konieczna przy wielu urazach barku i obojczyka.
• zastrzyk w bark – zastrzyki na bolący bark polecane są na przykład w zespole bolesnego barku. Jest to jednak ostateczność, zalecana po wizycie u lekarza, jeśli nic innego nie pomoże. To alternatywa, przynosząca ulgę, gdy inne metody zawiodą.

Ból barku – podsumowanie

Gdy boli bark, niektórym osobom wydaje się, że to koniec świata. Boleśnie odczuwają bowiem ograniczenie ruchomości ręki i trudności z wykonywaniem codziennych czynności. Silny ból barku może pojawić się po wypadku, ale także samoistnie. Jego przyczyną może być przeciążenie barku, naciągnięcie barku lub stan chorobowy, toczący się wewnątrz. Nawet jeśli pojawi się kłucie w barku czy jego sztywność, w 95% przypadków ból można wyleczyć przy użyciu dobrych maści i zmiany niektórych nawyków. Należy ograniczać stałe wykonywanie tych samych ruchów, na przykład w czasie pracy przy komputerze czy uprawiania sportu. Warto jednak więcej się ruszać, gimnastykować się, żeby nie pojawiły się przykurcze. To wszystko brzmi może jak cele trudne do osiągnięcia. W rzeczywistości jest zupełnie inaczej i ilość zmian, które powinniśmy wprowadzić do swojego życia, jest nieporównywalnie mniejsza od korzyści, które owe zmiany nam przyniosą.

Niestety, w niektórych przypadkach – kiedy maści i ćwiczenia nie działają – trzeba udać się do lekarza i wykonać badania, a następnie podjąć odpowiednie kroki leczenia, które zaleci specjalista. Silny ból barku po upadku czy wypadku obliguje zaś zawsze do wizyty u lekarza, by sprawdzić czy nie doszło do zwichnięcia lub złamania. Warto wiedzieć, że ból stawów to częsta dolegliwość w ciąży. Ból barku w ciąży może pojawić się na skutek powiększenia piersi i obciążenia kręgosłupa. Na pewno należy to zgłosić lekarzowi w czasie wizyty kontrolnej, jednak nie jest to powód do strachu. Ten powinien pomóc określić źródło problemu i zaleci odpowiednie działania, które pomogą nam raz na zawsze pożegnać ból w stawie barkowym.

Bibliografia

1. Martynów, Renata, and Ryszard Podemski. “Bóle barku.” Przewodnik Lekarza/Guide for GPs 4.11 (2001): 112-117.
2. Kużdżał, Adrian, et al. “Najczęstsze przyczyny oraz typy uszkodzenia stawu barkowego wśród piłkarzy ręcznych oraz ich konsekwencje psyho-fizyczne.” (2010).
3. Depa, Agnieszka, Andżelina Wolan, and Grzegorz Przysada. “Wpływ rehabilitacji na zmianę ruchomości kręgosłupa oraz subiektywnego odczuwania bólu u chorych z zespołem bólowym w odcinku lędźwiowym.” Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego 2 (2008): 116-124.
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1283277/